PATHIAN THUTAK
(Sam 117:2, Hebrai 10:20-28, Rom 1:25)
- Ronald Lalramsanga
Tunlai khawvelah, mihringte kan changkang chho zel a, mithiam, mifing leh hriatna lamah pawh thil hre tak tak kan pung chho ve zel. Pathianthu ‘Bible’ hriatna kawngah pawh kan hre hneh hlawm tawh hle mai. Mahse, heti khawpa Pathian hmangaihna, ngilneihna, rinawmzia, thatzia, ropuizia, lalzia thikthu chhiatzia leh tihbaiawmzia te kan hriat hneh hle tawh chung hian kan nunah hian nghawng a nei thuilo hle mai thin a. Engvangnge ni ang le? tih hi zawhna pawimawh tak chu a ni. Khawvel mihringte hriat theih tur leh hmuh theih turin Pathian thu chu ‘Bible’ ah tam tak a inziak a, heta tang hian Pathian thu tam tak kan hre thei reng bawk a ni. Chutihrualin, ‘Bible’ a inziak lo chu Pathian thu nilo anga ngaihna hial pawh piang thei a ni ve tlat mai. Pathian thu zawng zawng hi ‘Bible’ ah hian a leng lo nasa hle ang tih chu kan hriat a pawimawh awm e. Pathian Hmangaihna thu ringawt pawh Khawvel mihring thiamna, finna, theihna zawng zawng leh hmanrua zawng zawng pawhin ziak dawn ila kan ziak zo seng lovang. Hei vang hi a lawm ‘Bible’ chang tlar khat lek hmang pawhin, Thlarau pawlna avangin Pathian thu tam tak sawitur kan thinlungah lo thleng mai thin a ni.
Pathian thutak chu khawiah nge a awm? tiin han inzawt ta thut ila. A tam zawk chuan ‘Bible’ ah kan ti mai thei. Pathian thu kan hmuh leh kan hriattheihna pakhat a nih miau avangin a dikna chin pawh a awm. Mahse, Pathian thutak/ thuruk chu amah ringtute chauh lo chuan an hmu fiah ngailo. e.g V-AW-K hi han chhiar ila ‘Vawk’ kan ti a, a lem an ziah pawhin ‘Vawk’ kan ti tho a. Mahse, Vawk tak tak zawk chu lehkha ah ni lovin, Vawk In-ah a awm daih si a ni. Pathian thutak chu khawvel mihringte kutchhuak (lehkhabu) ah ni lovin, Pathian kutchhuak dik tak i thinlung phekah khan Lanpan a ziak zawk a ni. Pathian thutak chu khawvel thiamna leh theihna hmanga zirchhuah, hriatchhuah chi a ni lova, Pathian Thlarauthianghlim-in a pawlte leh kaihhruaite thinlung chhungril ah Pathian thutak/ thuruk dik tak chu phumin a awm thin zawk a ni. Kan lo hmangaih ve em em leh kan lo duh ve em em, Tunlai tawng takin ‘Kan Star’ em em hnen atangin hmangaih lehkhathawn kan han dawng chiah chu, kan TEK chuai chuai ni te hian kan hria a, sawifiah thiam phak bakin kan thinlung a lawm a, engkim mai hi a mawiin a nuam veng veng mai thin a nih kha. Amaherawhchu kha Hmangaih lehkhathawn kha ka tan hlu viau mah se, Hmangaihna tak tak erawh kha lehkhathawn ah khan a awm lo, Kei leh ka hmangaih tak thinlung lairila inzawmna ah khan a ni a awm zawk ni. Kha lehkhathawn kha tibo daih mai ila, mei pawhin kang ral vek mahse, kha hmangaihna tak kha chu a bo ve dawn lo a ni. Chuvangin Pathian thutak chu Pathian hnena awm, mihringte thinlunga a dah/ ziak a nih tlat avangin khawvel hi bo mahse a bo ve theilo a ni. ‘A ngilneihna chu kan chungah a nasain, Lalpa thutak chu kumkhuain a awm dawn si a. Lalpa chu fak rawh u.’ (Sam 117:2). Pathian thu lehkha a ziak zawng zawng hi bo vek mah se, kangral vek pawh ni se, Lalpa thutak chu kumkhuain a awm reng ang.
Duhthlan tur pahnih Sual leh Tha : Pathian thutak chu Adama leh Evi te thinlung ah khan ziakin a awm a. Thil sual/ chhia lam reng reng an ngaihtuah lova, Pathian nen an lengdun thin a nih kha. Mahse, Bumtu, Sual Setana chuan thiam taka rawn thlemin, mihring chuan a duhthlan theihna chu hmang sualin, Eden huan lai taka Nunna Thing leh Chhia leh tha hriatna Thing duhthlan tur pahnih awm zingah chuan Nunna chu thlang lovin Thihna chu a thlang ta zawk a. Hetih rual hian a tira Pathian in a pek ‘THA’ kha a bo hmak a ni chuang lo. A hma zawnga ‘THA’ chauh nei thin kha, Sual in a rawn pawlh tak a vangin mihring chuan chhia leh tha hriain, thiltha tihchang nei thin mah se, a nun tam zawk chu sual a lo ni ta ni. e.g. Tui intur thianghlim tak kan dahthat ah chuan tuin emaw Khawnvartui lo leih rimchhe vek ta se, Tui kha a bo chuang lova, mahse kha Tui kha in tlak ah kan ngai tawh lova, temawm ah kan ngai tawh zawk ang hian. Mihring, a hma a THA hlang ni thin kha Sualin a rawn pawlh tak avangin Pathian tan chuan tenawm tak kan ni ta reng mai alo ni. Pathian thutak chauh inziahna thin kan thinlung phekah chuan Sualin hmun a rawn chang ve ta a, chuvangin mihringte thinlungah engtik lai pawhin, kan damchhung zawngin Sual leh Tha hi a indo reng dawn a, kan duhthlanna a kan puih zawk zawkin hnehna a chang zel bawk dawn a. Chuvangin Tha lam kawng kan thlanthiam a pawimawh hle a ni. Kan thinlunga Sual leh Tha awm reng ah hian THA lam kawng zel a kha Pathian thu chu a ni.
Pathian thutak hi Thawnthu ang lekah kan ngai em? Hei hi zawhna pawimawh tak a ni. Thawnthu Bu (Lovestory) te tui takin kan chhiar a, a changtute khawngaihthlak zia te leh an nun duhawm zia te kan chhiarin, kan rilru a hnehin kan mittui te hial a tla ve thin a ni. Mahse, chu thawnthu chu mi dangte inkar chanchin a nih miau avangin kan chhiar zawh hnu lamah chuan keimahni ah nghawng a nei thui em em lo. Thawnthu a midangte inkar thu ngaihnawm leh thu thlum tak tak ai chuan, kan duh tak ten kan tana an ziak, thu tawite ‘Ka hmangaih che a sin’ tih thu chauh pawh ni se. Kan thinlung a lawm hle thin a, keimahni ah thu tam tak a sawi zawk thin a nih kha. Tunlai khawvelah Pathian thu hi thawnthu ang lekah kan ngai ta ni te pawhin a lang, heti khawp hian kan hre tam tawh na a, kan nunah nghawng a nei thui teh chiam lo. Pathian thutak aiin, Khawvel nawmsakna kan ngaipawimawh zawk a. Pathian tan hun kan nei tlem a, khawvel nawmsakna kawngah chuan kan phak tawk piah lam thlenga kal kan duh si a nih hi.
Tunlai khawvel a bawlhhlawh tawh kan ti, sualna a sang/ tam tawh kan ti a. Mahse, chung sualna chihrang hrang lakah chuan engtin nge ka inven ang? Engtinnge ka tu leh fate hi ka ven ang ? tih lam erawh kan ngaihtuah lo ni te hian hriat theih. Kan fate Pathian rawngbawlna a inhmang tura fuih aiin, khawvel thiamna leh finna lama hmasawn tur chuan theihtawp tak meuh meuh kan chhuah a. Rawngbawlna lama kan fate an inhman vak rem tilo kan awm nual mai. Rawngbawlna kawnga ke pen lo tih takah, kan fa ten sual kawng an rawn zawh chho ve tan ta. A tawpah kan rilru a hah, kan buai leh si. Engkim a tlai vek tawh hnuah, Rawngbawltute hruai thattir kan tum leh a. Chutih hunah, mawhpuh tur kan zawng kual a, Kan Rawngbawltute/ Hruaituten an zir lo a ni kan ti thul.
(Sam 117:2, Hebrai 10:20-28, Rom 1:25)
- Ronald Lalramsanga
Tunlai khawvelah, mihringte kan changkang chho zel a, mithiam, mifing leh hriatna lamah pawh thil hre tak tak kan pung chho ve zel. Pathianthu ‘Bible’ hriatna kawngah pawh kan hre hneh hlawm tawh hle mai. Mahse, heti khawpa Pathian hmangaihna, ngilneihna, rinawmzia, thatzia, ropuizia, lalzia thikthu chhiatzia leh tihbaiawmzia te kan hriat hneh hle tawh chung hian kan nunah hian nghawng a nei thuilo hle mai thin a. Engvangnge ni ang le? tih hi zawhna pawimawh tak chu a ni. Khawvel mihringte hriat theih tur leh hmuh theih turin Pathian thu chu ‘Bible’ ah tam tak a inziak a, heta tang hian Pathian thu tam tak kan hre thei reng bawk a ni. Chutihrualin, ‘Bible’ a inziak lo chu Pathian thu nilo anga ngaihna hial pawh piang thei a ni ve tlat mai. Pathian thu zawng zawng hi ‘Bible’ ah hian a leng lo nasa hle ang tih chu kan hriat a pawimawh awm e. Pathian Hmangaihna thu ringawt pawh Khawvel mihring thiamna, finna, theihna zawng zawng leh hmanrua zawng zawng pawhin ziak dawn ila kan ziak zo seng lovang. Hei vang hi a lawm ‘Bible’ chang tlar khat lek hmang pawhin, Thlarau pawlna avangin Pathian thu tam tak sawitur kan thinlungah lo thleng mai thin a ni.
Pathian thutak chu khawiah nge a awm? tiin han inzawt ta thut ila. A tam zawk chuan ‘Bible’ ah kan ti mai thei. Pathian thu kan hmuh leh kan hriattheihna pakhat a nih miau avangin a dikna chin pawh a awm. Mahse, Pathian thutak/ thuruk chu amah ringtute chauh lo chuan an hmu fiah ngailo. e.g V-AW-K hi han chhiar ila ‘Vawk’ kan ti a, a lem an ziah pawhin ‘Vawk’ kan ti tho a. Mahse, Vawk tak tak zawk chu lehkha ah ni lovin, Vawk In-ah a awm daih si a ni. Pathian thutak chu khawvel mihringte kutchhuak (lehkhabu) ah ni lovin, Pathian kutchhuak dik tak i thinlung phekah khan Lanpan a ziak zawk a ni. Pathian thutak chu khawvel thiamna leh theihna hmanga zirchhuah, hriatchhuah chi a ni lova, Pathian Thlarauthianghlim-in a pawlte leh kaihhruaite thinlung chhungril ah Pathian thutak/ thuruk dik tak chu phumin a awm thin zawk a ni. Kan lo hmangaih ve em em leh kan lo duh ve em em, Tunlai tawng takin ‘Kan Star’ em em hnen atangin hmangaih lehkhathawn kan han dawng chiah chu, kan TEK chuai chuai ni te hian kan hria a, sawifiah thiam phak bakin kan thinlung a lawm a, engkim mai hi a mawiin a nuam veng veng mai thin a nih kha. Amaherawhchu kha Hmangaih lehkhathawn kha ka tan hlu viau mah se, Hmangaihna tak tak erawh kha lehkhathawn ah khan a awm lo, Kei leh ka hmangaih tak thinlung lairila inzawmna ah khan a ni a awm zawk ni. Kha lehkhathawn kha tibo daih mai ila, mei pawhin kang ral vek mahse, kha hmangaihna tak kha chu a bo ve dawn lo a ni. Chuvangin Pathian thutak chu Pathian hnena awm, mihringte thinlunga a dah/ ziak a nih tlat avangin khawvel hi bo mahse a bo ve theilo a ni. ‘A ngilneihna chu kan chungah a nasain, Lalpa thutak chu kumkhuain a awm dawn si a. Lalpa chu fak rawh u.’ (Sam 117:2). Pathian thu lehkha a ziak zawng zawng hi bo vek mah se, kangral vek pawh ni se, Lalpa thutak chu kumkhuain a awm reng ang.
Duhthlan tur pahnih Sual leh Tha : Pathian thutak chu Adama leh Evi te thinlung ah khan ziakin a awm a. Thil sual/ chhia lam reng reng an ngaihtuah lova, Pathian nen an lengdun thin a nih kha. Mahse, Bumtu, Sual Setana chuan thiam taka rawn thlemin, mihring chuan a duhthlan theihna chu hmang sualin, Eden huan lai taka Nunna Thing leh Chhia leh tha hriatna Thing duhthlan tur pahnih awm zingah chuan Nunna chu thlang lovin Thihna chu a thlang ta zawk a. Hetih rual hian a tira Pathian in a pek ‘THA’ kha a bo hmak a ni chuang lo. A hma zawnga ‘THA’ chauh nei thin kha, Sual in a rawn pawlh tak a vangin mihring chuan chhia leh tha hriain, thiltha tihchang nei thin mah se, a nun tam zawk chu sual a lo ni ta ni. e.g. Tui intur thianghlim tak kan dahthat ah chuan tuin emaw Khawnvartui lo leih rimchhe vek ta se, Tui kha a bo chuang lova, mahse kha Tui kha in tlak ah kan ngai tawh lova, temawm ah kan ngai tawh zawk ang hian. Mihring, a hma a THA hlang ni thin kha Sualin a rawn pawlh tak avangin Pathian tan chuan tenawm tak kan ni ta reng mai alo ni. Pathian thutak chauh inziahna thin kan thinlung phekah chuan Sualin hmun a rawn chang ve ta a, chuvangin mihringte thinlungah engtik lai pawhin, kan damchhung zawngin Sual leh Tha hi a indo reng dawn a, kan duhthlanna a kan puih zawk zawkin hnehna a chang zel bawk dawn a. Chuvangin Tha lam kawng kan thlanthiam a pawimawh hle a ni. Kan thinlunga Sual leh Tha awm reng ah hian THA lam kawng zel a kha Pathian thu chu a ni.
Pathian thutak hi Thawnthu ang lekah kan ngai em? Hei hi zawhna pawimawh tak a ni. Thawnthu Bu (Lovestory) te tui takin kan chhiar a, a changtute khawngaihthlak zia te leh an nun duhawm zia te kan chhiarin, kan rilru a hnehin kan mittui te hial a tla ve thin a ni. Mahse, chu thawnthu chu mi dangte inkar chanchin a nih miau avangin kan chhiar zawh hnu lamah chuan keimahni ah nghawng a nei thui em em lo. Thawnthu a midangte inkar thu ngaihnawm leh thu thlum tak tak ai chuan, kan duh tak ten kan tana an ziak, thu tawite ‘Ka hmangaih che a sin’ tih thu chauh pawh ni se. Kan thinlung a lawm hle thin a, keimahni ah thu tam tak a sawi zawk thin a nih kha. Tunlai khawvelah Pathian thu hi thawnthu ang lekah kan ngai ta ni te pawhin a lang, heti khawp hian kan hre tam tawh na a, kan nunah nghawng a nei thui teh chiam lo. Pathian thutak aiin, Khawvel nawmsakna kan ngaipawimawh zawk a. Pathian tan hun kan nei tlem a, khawvel nawmsakna kawngah chuan kan phak tawk piah lam thlenga kal kan duh si a nih hi.
Tunlai khawvel a bawlhhlawh tawh kan ti, sualna a sang/ tam tawh kan ti a. Mahse, chung sualna chihrang hrang lakah chuan engtin nge ka inven ang? Engtinnge ka tu leh fate hi ka ven ang ? tih lam erawh kan ngaihtuah lo ni te hian hriat theih. Kan fate Pathian rawngbawlna a inhmang tura fuih aiin, khawvel thiamna leh finna lama hmasawn tur chuan theihtawp tak meuh meuh kan chhuah a. Rawngbawlna lama kan fate an inhman vak rem tilo kan awm nual mai. Rawngbawlna kawnga ke pen lo tih takah, kan fa ten sual kawng an rawn zawh chho ve tan ta. A tawpah kan rilru a hah, kan buai leh si. Engkim a tlai vek tawh hnuah, Rawngbawltute hruai thattir kan tum leh a. Chutih hunah, mawhpuh tur kan zawng kual a, Kan Rawngbawltute/ Hruaituten an zir lo a ni kan ti thul.
Nova chanchin kan hriatreng a pawimawh awm e. Pathian thu angin Nova khan Lawng a tuka, a hun lai chuan mi dangten an nuihsan mai mai a ni tih kan hria. Mahse, tui a rawn let chiah a, Nova te chhungkua tan chuan himna tur zawnga buai a ngai ve tawh lo. Keini pawh a tlai hma hian keimahni leh kan fate Sual tuipui a fawn pawha kan himna tur Lawng kan tuk a ngai a ni tih hria ila, kan himna thuruk Pathian thutak beisei thei turin i inbuatsaih ang u.
Amen.